17. Grab pospolity (Carpinus betulus)

Grab to drzewo liściaste o wysokości do 25 m, które można znaleźć w lasach nizinnych lub jako żywopłot w ogrodach. Głęboko się ukorzenia i lubi żyzne, bujne lub wilgotne gleby. Rośnie naturalnie w lasach mieszanych i liściastych, na obrzeżach lasów i wzdłuż pobocza dróg. Jest często spotykany w żywopłotach, ponieważ bardzo dobrze znosi cięcie i doskonale zamienia liście kwitnące z pniaków.

Drzewo ma owalną koronę i uderzająco gładką, szarą, marmurkową korę. Kwiaty grabu kwitną w tym samym czasie, gdy pojawiają się liście i tworzą zwisające bazie o długości 4-7 cm.  Owocem jest spłaszczony orzech w kształcie serca z trójklapowym przylistkiem.

Grab jest stosowany w medycynie ludowej do leczenia górnych dróg oddechowych, stymuluje aktywność wątroby i hamuje zwiększone krwawienie. Grab jest ważnym drzewem leśnym, jego drewno jest bardzo mocne i twarde. Wykorzystywane jest głównie do produkcji różnych narzędzi i instrumentów. W przeszłości drewno grabowe było popularne do produkcji wałków rozrządu lub kół zębatych w budowie młynów.

Według celtyckiego kręgu drzew, ludzie w grabie są poczęci od 1 grudnia do 10 grudnia i od 31 maja do 10 czerwca.

Cechą charakterystyczną ludzi w grabie jest kruchość, wrażliwość, wola, odwaga, pracowitość, kreatywność i łagodność, wewnętrzne bogactwo i siła psychiczna, aby oprzeć się przeciwnościom losu.

Drzewo opowiadające historię

Niskie drzewo o okrągłej koronie, które rośnie w pobliskim ogrodzie, zostało posadzone przez ogrodnika pana Jiroša (czyt. Jirosza) w 1954 roku.

Już w latach dwudziestych XX wieku pod numerem 195 znajdował się sklep ogrodniczy Johanna Macha. Po 1945 r. skonfiskowana nieruchomość przeszła na własność gminy. Kiedy nowi ogrodnicy przejęli zniszczone ogrody w 1969 roku, dwie szklarnie były w stanie ruiny z potłuczonymi szybami.

Przez wiele lat Jirošovie (czyt. Jiroszowie)  byli odpowiedzialni za letnie sadzenie kwiatów w gminie. Ogrodnictwo było własnością gminy i, podobnie jak inne przedsiębiorstwa zarządzane przez Miejską Radę Narodową, musiało spełniać roczny plan dochodów. Ogrodnicy musieli być pracowici, a oprócz trzech szklarni i trzech łaźni parowych, sadzili również w pobliskim ogrodzie. Ogrodnictwo przy kościele przygotowywało również kompozycje kwiatowe dla okolicznych gmin, na obchody MDK (Międzynarodowego Dnia Kobiet), na powitanie dzieci i dla osób starszych. Mimo to najbardziej dochodowym okresem w roku dla ogrodników był Dzień Zaduszny, kiedy to przygotowywali dziesiątki wieńców i wiązanek do dekoracji cmentarza. Pamięć o zmarłych ratowała w ten sposób harmonogram ustalony przez MRN.

Po rewolucji w 1989 r. Jirošovie (czyt. Jiroszowie)   zamieszkali w wynajętym mieszkaniu i rozpoczęli własną działalność gospodarczą. Małżonkowie Jirošovie (czyt. Jiroszowie)    pracowali w ogrodnictwie do 2020 r., kiedy to pan Jiroš (czyt. Jirosz)  zmarł.  Państwo Jirošovie (czyt. Jiroszowie) ponad pięćdziesiąt lat uprawiali warzywa i kwiaty dla ogrodów w całej gminie.

 
1937, č.p. 195, SOkA Šumperk

1958, č.p. 195, SOkA Šumperk 
 
z archiwum Emilii Jirošovej

z archiwum Emilii Jirošovej

60. léta, SOkA Šumperk