10. Cis (Taxus sp.)

Cis to małe drzewo, które może przybierać formę krzewu i ma cienką, łuszczącą się korę. Jest to dwupienne drzewo iglaste o płaskich igłach i jaskrawoczerwonych dojrzałych owocach. Cis czerwony jest rodzimym gatunkiem w tym kraju, ale w środowisku naturalnym jest już bardzo zagrożony.  To bardzo wolno rosnące i bardzo długowieczne drzewo. Zwykle dożywa 300 lat, ale istnieją osobniki, które rosną od ponad 15 wieków. Najstarszy cis w naszym kraju nazywa się Vilémovický (czyt. Wilemowicki), rośnie w północnych Czechach i mówi się, że ma on podobno 1 800 lat.

Cis to tajemnicze drzewo, owiane wieloma tajemnicami i legendami. Cis jest często spotykany na cmentarzach i w parkach, na przykład w formie żywopłotów. Uwaga - cała roślina jest trująca, z wyjątkiem czerwonego, mięsistego miąższu, który jesienią chętnie zbierają ptaki, rozsiewając wokół trujące nasiona. Drewno jest ciemne, twarde, ciężkie, trwałe i elastyczne. Używano go do wyrobu bardzo cienkich łuków, a także rzadkich rzeźb i biżuterii.

Cis nie jest częścią celtyckiego kręgu drzew (horoskopu drzew), ale jest wszystkim, co go otacza. Jest drzewem śmierci i drzewem życia, czyli „drzewem wieczności” lub „drzewem wiecznego życia”. Cis był jednym z pięciu magicznych drzew Irlandii, każdy irlandzki król nosił broszkę cisową w kształcie koła - koła życia, które było przekazywane z ojca na syna.

Drzewo opowiadające historię

To drzewo (krzew), przy którym stoimy, jest w rzeczywistości młodym drzewem. Prawdopodobnie rośnie tu od czasu wybudowania osiedla w latach 70-tych, a więc ma około 50 lat. Opowie nam o Willi Aurelia, która stoi w niewielkiej odległości od osiedla i budynku mieszkalnego nr 501, gdzie rośnie cis.

Właściciel firmy tkackiej i fabryki papieru czerpanego w Losinach, Anton Schmidt Sr., pod koniec życia wybudował w Losinach w pobliżu papierni przestronną i reprezentacyjną rezydencję. Dom nr 325 został zbudowany w latach 1892-1893. Budowę dokończyła wdowa po Antonie, Katarina. W maju 1917 r. przekazała dom najmłodszemu z trzech synów, Maksymilianowi. Dlaczego najmłodszy syn odziedziczył dom ojca? Jego młodszy brat Anton już w 1900 r. wybudował przestronną willę nr 333 (dzisiejszy hotel Žerotín (czyt. Żerotin). Ostatni z braci, Richard, nie został wymieniony jako właściciel nieruchomości ani budowniczy żadnej z rodzinnych willi. Jednak jego żona Erna wybudowała w 1927 r. duży dom mieszkalny nr 453 „pół na pół” z Edytą Kafką.

Obecną formę willi zaczęto realizować wiosną 2001 roku według projektu brneńskiego architekta inż. Jana Bařinki (czyt.Barzinki). Wygląd zewnętrzny został w jak największym stopniu zachowany w oryginalnym stanie, w tym odnowiona żeliwna balustrada pawilonu i dekoracja sztukatorska. Jedynym poważnym odstępstwem jest oranżeria sześcienna o metalowej konstrukcji, połączona ze wschodnią stroną budynku. Dom jest obecnie wykorzystywany na wynajem pod nazwą „Villa Aurelie”.

 
1937, č.p. 325 vila Aurelie, SOkA Šumperk

 
1937, č.p. 333 vila Žerotín, SOkA Šumperk

 
1937, č.p. 453, SOkA Šumperk